Trung tá – Nghiên cứu sinh Đào Trung Hiếu (chuyên gia tội phạm học) – nguyên Điều tra viên Đội Điều tra trọng án (Phòng Cảnh sát Hình sự – Công an TP.Hà Nội) cho rằng, mọi tình huống chặn đường khi xe ô tô đang lưu thông đều là bất thường và ẩn chứa những nguy cơ tội phạm. Bất cứ ai lâm vào tình huống này đều có thể lúng túng trong cách xử lý, vì sự việc xảy ra đột ngột, nằm ngoài mọi dự liệu nên không có sự chuẩn bị trước về tâm lý.
Bên cạnh đó, nỗi sợ bị tấn công ngay tức khắc lấn át, chi phối tâm trí người tài xế, trong khi hoàn cảnh bắt buộc họ phải đưa ra những phản ứng kịp thời, chính xác. Nếu xử lý chậm trễ như không kịp phanh dừng trước chướng ngại vật, tai nạn có thể sẽ xảy ra. Việc gây tai nạn với kẻ chặn đường nằm ở lằn ranh giữa đúng và sai và người tài xế đối diện với những chế tài hình sự theo mức độ hậu quả của vụ tai nạn.
Theo Trung tá Đào Trung Hiếu, khi điều khiển xe ô tô, người lái phải tập trung cao độ và giữ tầm mắt song song với mặt đường để có thể quan sát xa, bao quát toàn bộ cung đường phía trước. Đây là yêu cầu tiên quyết, giúp cho tài xế có thể nhanh chóng phát hiện, phán đoán những sự kiện bất ngờ có thể xảy ra phía trước và có đủ thời gian để tính toán biện pháp xử lý.
“Trong mọi tình huống phía trước xe có đám người lao ra chặn đường, người tài xế phải hết sức cảnh giác và chuẩn bị sẵn tâm thế đối phó. Có thể hít thở sâu 1-2 nhịp để ổn định nhịp tim và trấn tĩnh lại.
Phản ứng cần thiết đầu tiên là giảm tốc độ xuống mức an toàn (để có thể dừng lại không đâm vào chướng ngại vật), đồng thời, cần quan sát nhanh tình huống để hiểu chuyện gì đang xảy ra. Cần nhanh chóng ghi nhận số người, đặc điểm đồ vật mang theo (có vũ khí hay không, biểu hiện của kẻ chặn đường).” – Trung tá Hiếu tư vấn.
Về cách xử lý trong tình huống đã bị cướp chặn mũi xe, theo trung tá Đào Trung Hiếu, kẻ chặn đường khi thấy xe giảm tốc độ thường sẽ có động thái cản đường (đứng ra trước mũi xe) để buộc xe dừng hẳn, đồng thời sẽ có những biểu hiện quyết liệt như chĩa súng, vung dao… để thị uy yêu cầu lái xe mở cửa, xuống xe.
“Đến lúc này, tính chất sự việc đã tương đối rõ – đó là một vụ cướp. Lúc này, căn cứ vào tính chất hung khí để tài xế có ứng xử phù hợp” – Trung tá Hiếu cho hay.
Trên thực tế, theo Trung tá Hiếu, không có một khuôn mẫu ứng xử nào đúng trong mọi trường hợp vì tính chất, điều kiện hoàn cảnh mỗi vụ một khác. Tuy nhiên, vẫn có những nguyên lý chung trong xử lý tình huống mà người dân cần tham khảo, vận dụng trong tình huống cụ thể mà mình gặp phải.
Chia tách ra các tình huống căn cứ vào tính chất của hung khí mà bọn cướp đang sử dụng để khống chế lái xe, Trung tá Hiếu phân tích: “Nếu đối tượng có súng, đang chĩa thẳng vào tài xế, giải pháp khôn ngoan là chấp hành yêu cầu...