"Đường lưỡi bò" được Trung Quốc vẽ ra trên Biển Đông
Yêu sách “đường lưỡi bò” của Trung Quốc không có cơ sở pháp lý
Dư luận đang rất quan tâm đến phán quyết của Tòa trọng tài Thường trực (PCA) đưa ra về vụ kiện của Philippines đối với Trung Quốc về Biển Đông.
“Đường lưỡi bò” hay “đường chín đoạn” là tên gọi Trung Quốc tự mình vẽ ra nhằm bao trọn gần hết Biển Đông. Đường lưỡi bò được chính phủ Trung Hoa Dân Quốc của Tưởng Giới Thạch công bố lần đầu tiên vào năm 1947 trong một tấm bản đồ được đưa ra lúc đó. Từ đó, “đường lưỡi bò” cũng chính là tâm điểm trong tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc và cũng là trọng tâm của việc tranh chấp về vấn đề Biển Đông giữa các bên.
Sau khi đưa ra kết luận cuối cùng, Tòa PCA đã gửi Thông cáo của mình qua email đến tất cả các quốc gia quan sát quá trình tố tụng, các nước thành viên PCA, các tòa thành viên của PCA, công chúng và các phương tiện truyền thông. Đồng thời, phán quyết cũng đã được Tòa PCA đưa lên trang web ngay sau đó.
“Tòa Trọng tài kết luận rằng trong vụ Philippines kiện Trung Quốc, Trung Quốc không có cơ sở pháp lý nào để khẳng định nước này có quyền lịch sử đối với các tài nguyên, theo các quyền được Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS), ở các khu vực biển trong phạm vi đường lưỡi bò”, thông cáo của Tòa PCA nêu rõ.
Cũng theo nội dung thông cáo báo chí của PCA đưa ra thì “các thực thể nổi (khi thủy triều lên) ở quần đảo Trường Sa là những “bãi đá” hợp pháp, do đó nó không có vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý (EEZ)”.
Tòa trọng tài Thường trực cũng đưa ra kết luận về việc “Trung Quốc đã vi phạm nghĩa vụ ngăn chặn các va chạm ở biển và các vấn đề liên quan đến an toàn hàng hải”.
Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) đã đưa ra phán quyết cuối cùng về vụ kiện của Philippines đối với yêu sách của Trung Quốc về Biển Đông
Được biết, Tòa Trọng tài thường trực, viết tắt là PCA (Permanent Court of Arbitration) là một tổ chức quốc tế liên chính phủ có trụ sở tại La Haye, Hà Lan. PCA được thành lập theo Công ước về giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình năm 1899 (Công ước 1899) và Công ước về giải quyết tranh chấp quốc tế bằng biện pháp hòa bình năm 1907 (Công ước năm 1907) tại Hội nghị Hòa bình La Hay, Hà Lan.
Nhiệm vụ của PCA là tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết các tranh chấp quốc tế giữa các quốc gia bằng trọng tài hoặc bằng các biện pháp hòa bình khác.
Nhìn lại chặng đường 3 năm theo đuổi vụ kiện của Philippines
Sau nhiều năm rơi vào tình trạng căng thẳng leo thang và bế tắc đối với việc giải quyết những vấn đề tranh chấp Biển Đông với Trung Quốc, ngày 22-1-2013, Philippines bắt đầu quá trình tố tụng tại PCA kiện Trung Quốc.
Trong đơn đệ lên Tòa PCA, Philippines kiện cách Trung Quốc giải thích và áp dụng Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 ở Biển Đông.
Ngày 19-2-2013, bác bỏ yêu sách của Philippines. Đồng thời, thông qua văn bản “Quan điểm của Trung Quốc đối với các vấn đề ở Biển Đông”, Trung Quốc thằng thừng từ chối tham gia vào vụ kiện do Philipines đưa ra.
Đến ngày 21-6-2013, Tòa Trọng tài Thường trực được thành lập tại La Haye, Hà Lan với 5 người do Thẩm phán Thomas A. Mensah đến từ Ghana chủ trì. Các thành viên khác gồm có Thẩm phán Jean-Pierre Cot người Pháp, Thẩm phán Stanislaw Pawlak người Ba Lan, Giáo sư Alfred Soons người Hà Lan và Thẩm phán Rudiger Wolfrum người Đức.
Ngày 29-10-2015, bất chấp sự phủ nhận của chính phủ Trung Quốc, Tòa PCA vẫn đưa ra phán quyết khẳng định quyền xét xử vụ kiện của Philippines về vấn đề tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc trên Biển Đông, mà cụ thể là về yêu sách “Đường lưỡi bò” mà phía Trung Quốc đã đặt ra.
Từ ngày 24 đến ngày 30-11-2015, Tòa PCA đã có phiên điều trần cuối cùng về vụ kiện nêu trên.
Thông cáo báo chí của PCA được gửi qua email cho tất cả các quốc gia quan sát quá trình tố tụng, các nước thành viên PCA, các tòa thành viên của PCA, công chúng và các phương tiện truyền thông
Và sau 3 năm kiên trì theo đuổi vụ kiện, mặc cho Trung Quốc liên tục bác bỏ vụ kiện và từ chối tham gia các phiên tranh tụng thì đến chiều 12-7-2016, chính quyền Philippines đã tỏ ra hài lòng và hoan nghênh với phán quyết cuối cùng mà Tòa PCA đưa ra.
Các bên bày tỏ thái độ sau khi phán quyết được đưa ra…
Phía chính phủ Philippines bày tỏ quan điểm đồng tình và hoan nghênh trước công bố được đưa ra của Tòa trọng tài Thường trực (PCA) về vấn đề tranh chấp Biển Đông.
Buổi chiều cùng ngày, Tổng thống Philipines Duterte đã có tổ chức buổi họp nội các sau chiến thắng của Philippines trước vụ kiện đối với Trung Quốc về yêu sách “đường lưỡi bò”. Tổng thống Duterte nêu rõ: “Philippines tái khẳng định sự tôn trọng phán quyết mang tính cột mốc này như là một sự đóng góp quan trọng trong nỗ lực giải quyết tranh chấp trên Biển Đông”. Ông cũng nhắc lại cam kết nỗ lực theo đuổi giải pháp hòa bình và xử lý tranh chấp với tầm nhìn muốn thúc đẩy và củng cố hòa bình và ổn định trong khu vực.
Người dân Philippines hào hứng sau khi phán quyết của Tòa PCA đưa ra
Còn về phía Trung Quốc, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cũng đã đưa ra tuyên bố về phán quyết của Tòa PCA trên tờ Nhân dân Nhật báo ngày 12-7 vừa qua như sau: “Trong bất cứ tình hình nào, chủ quyền lãnh thổ và các quyền, lợi ích hàng hải của Trung Quốc trên Biển Đông đều không chịu ảnh hưởng từ phán quyết của PCA. Trung Quốc không chấp nhận bất cứ chủ trương và hành động nào xuất phát từ phán quyết từ PCA”.
Chiều cùng ngày, Bộ ngoại giao Trung Quốc cũng đã gửi thông cáo báo chí tới các cơ quan báo chí và Truyền thông để đưa tin về quan điểm của mình. Thông cáo nêu rõ: “Về phán quyết từ việc Philippines đơn phương yêu cầu thành lập Hội đồng trọng tài (gọi tắt là Tòa trọng tài) giải quyết vụ kiện biển Đông. Trung Quốc tuyên bố, phán quyết này là vô hiệu, không có tình ràng buộc, Trung Quốc không đồng ý, không thừa nhận”.
“Việt Nam hoan nghênh việc Tòa trọng tài đã đưa ra phán quyết cuối cùng ngày 12-7-2016. Việt Nam sẽ có tuyên bố về nội dung phán quyết”, người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình cho hay.
DZUNG LÊ (Tin8, ảnh: Internet)