Một cựu phụ nữ giải khuây Philippines lau nước mắt trong một cuộc biểu tình ở Manila tháng 1.2017
“Phụ nữ giải khuây” là cụm từ ám chỉ phụ nữ và trẻ em gái bị quân đội Nhật Bản ép làm nô lệ tình dục trong Thế chiến 2. Theo các học giả, quân Nhật đã bắt cóc và buôn bán khoảng 400.000 phụ nữ giải khuây trên khắp châu Á. Sau khi chiến tranh kết thúc, những người sống sót kể lại trải nghiệm kinh hoàng của chính mình trong những nhà thổ quân sự đầy ám ảnh của quân Nhật.
M. Evelina Galang, người Philippines, đã mất gần 20 năm để viết cuốn sách về một trong những sự việc đau buồn nhất của quê hương cô. Đó là chuyện của những “phụ nữ giải khuây” phá vỡ sự im lặng sau chiến tranh – bằng chứng cho thấy sự can đảm và nỗi đau chôn vùi của họ, theo The Huffington Post.
Galang, 55 tuổi, nhà báo và nhà giáo dục người Mỹ gốc Philippines, chia sẻ: “Tôi đã dành cả cuộc đời để viết cuốn sách này”.
Với tên gọi “Ngôi nhà của Lola: Những người sống sót từ các trại cưỡng hiếp thời chiến”, sách của Galang kể về câu chuyện của hàng trăm phụ nữ Philippines bị quân đội Nhật Bản ép làm nô lệ tình dục trong Thế chiến 2.
Galang (đứng sau) chụp ảnh cùng các cựu phụ nữ giải khuây cho lính Nhật: Piedad Nobleza, Dolores Molina và Josefa Villamar năm 2007
“Những phụ nữ giải khuây này chủ yếu chỉ 13, 14, 15 tuổi. Họ không hẳn là phụ nữ, chỉ là những bé gái”, Galang nói về các nạn nhân – những người hiện nay đã già và được gọi một cách kính trọng là Lola trong tiếng Tagalog của người Philippines. “Họ bị ép phải làm việc và bị cưỡng hiếp 20-30 lần/ngày và mọi ngày. Bi kịch này quá khủng khiếp”.
Kể từ năm 1998, Galang, người là giám đốc chương trình viết sáng tạo tại Đại học Miami của Mỹ, nhiều lần đến Philippines để thu thập lời kể cho cuốn sách của cô.
Cho đến nay, cô thu âm được hơn 40 giờ phỏng vấn với 15 “Lola”, dành nhiều tuần để thăm viếng những người phụ nữ này và gia đình họ. Thậm chí, Galang đã đi khắp Philippines với 7 người trong số họ, đến những nơi họ từng bị bắt cóc và giam giữ.
Galang nói về những cuộc gặp mặt này: “Các ký ức tràn về như nước chảy từ đập: những lời kể thật khủng khiếp về hãm hiếp và tra tấn”.
Prescilla Bartonico bị quân Nhật giam giữ suốt 3 tháng của năm 1943
Một trong những phụ nữ giải khuây Galang gặp là bà Prescilla Bartonico, người chỉ 17 tuổi khi bị lính Nhật bắt.
Đó là vào năm 1943, khi bom dội và súng nổ ầm ĩ bên ngoài, bà Bartonico và một cô em họ đang trốn trong khu trú ẩn ở đảo Leyte cùng gia đình và hàng xóm.
Cánh cửa bỗng nhiên bật mở và binh lính Nhật đột ngột lao vào. Ba tên lính bắt em họ của Bartonico, hãm hiếp rồi giết hại.
Chứng kiến cảnh tượng kinh khủng này, bà Bartonico nói mình khóc như mưa. Tên lính khác tiếp tục trói bà lại và cưỡng hiếp trước mặt gia đình và bạn bè.
“Tôi muốn phản kháng nhưng quá sợ”, bà kể. “Vì vậy, tôi bắt đầu chịu đựng dưới bàn tay của những tên lính Nhật”.
Trong ba tháng tiếp theo, Bartonico bị giam trong một căn cứ quân sự ở thị trấn Burauen, Philippines. Bà nói mình bị hãm hiếp nhiều lần mỗi ngày, bởi 5-8 người đàn ông.
“Các vụ hãm hiếp chủ yếu xảy ra vào ban đêm vì chúng tôi buộc phải làm việc vào ban ngày”, bà nói.
Galang tham gia biểu tình cùng các Lola nhân ngày Quốc tế Phụ nữ năm 2002
Theo Huffington Post, ước tính có tới 400.000 phụ nữ và trẻ em gái trên khắp châu Á đã bị bắt cóc và buộc phải phục vụ cho quân đội Nhật trong Thế chiến II. Nạn nhân đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc, và những lãnh thổ do quân Nhật chiếm như Đài Loan, Indonesia, Malaysia và Philippines.
Tại Philippines, các nhà nghiên cứu ước tính có 1.000 trẻ em gái và phụ nữ bị Nhật bắt làm nô lệ tình dục. Ngày nay, chỉ có 70 người trong số họ còn sống.
Bartonico qua đời vào năm 2006. Bà không sống đủ lâu để nhận được lời xin lỗi từ chính phủ Nhật Bản về những chấn thương phải trải qua.
Galang, người phỏng vấn Bartonico, kể: “Khi tôi hỏi tại sao các Lola kể ra câu chuyện này, họ có hai lý do. Thứ nhất, họ đang đứng lên bảo vệ mình và đòi công lý. Thứ hai, họ làm vậy để chuyện này không bao giờ tái diễn”.
Rosa Maria Henson (áo vàng) biểu tình bên ngoài đại sứ quán Nhật ở Philippines năm 1996
Năm 1993, bà Rosa Maria Henson trở thành người đầu tiên công khai về trải nghiệm của mình. Henson chỉ 15 tuổi khi bị lính Nhật bắt. Họ giam bà suốt 9 tháng, và...