Sân vận động 150 triệu USD của câu lạc bộ Bunyodkor tại thủ đô Tashkent của Uzbekistan. Ảnh: Bynyodkor.
Trong trận chung kết giải bóng đá U23 châu Á tới đây, đội tuyển Việt Nam sẽ đối đầu với Uzbekistan, quốc gia Trung Á giành độc lập từ năm 1991 và là một trong những nền bóng đá hàng đầu khu vực. Bóng đá là môn thể thao được yêu thích nhất ở quốc gia này và nó cũng nhận được sự đầu tư rất lớn từ các ông bầu, đặc biệt là các trùm dầu khí giàu có, theo Guardian.
Ảnh hưởng của các tài phiệt dầu khí với nền bóng đá Uzbekistan được thể hiện rất rõ đối với trường hợp của Bunyodkor, câu lạc bộ bóng đá chuyên nghiệp có trụ sở ở thủ đô Tashkent. Được thành lập vào năm 2005, câu lạc bộ non trẻ này từng gây chấn động làng bóng đá thế giới vào năm 2008 khi tuyên bố mời các ngôi sao thế giới như Samuel Eto’o, Rivaldo tới chơi cho mình bằng các hợp đồng “khủng”.
“Đầu tôi quay mòng mòng khi nghe họ đưa ra đề nghị trả 25 triệu USD để chơi trong hai hoặc ba tháng”, Eto’o kể lại sau chuyến đi tới Tashkent. Khi Eto’o từ chối đề nghị hấp dẫn này, câu lạc bộ Bunyodkor quay sang mời chào Rivaldo, ngôi sao từng giúp Brazil vô địch World Cup 2002. Ở tuổi 36, Rivaldo không có lý do gì để từ chối hợp đồng 14 triệu USD để chơi cho Bunyodkor trong vòng hai năm.
Hợp đồng triệu USD với Rivaldo là một phần trong kế hoạch biến mình thành “siêu câu lạc bộ” của Bunyodkor. Họ đã ký thỏa thuận hợp tác ba năm với Barcelona, thậm chí huy hiệu của họ còn bắt chước hình dáng logo của câu lạc bộ Tây Ban Nha này.
Với các hợp đồng khủng như vậy, câu lạc bộ non trẻ Bunyodkor trở thành á quân giải vô địch Uzbekistan năm 2007 và đi tới trận bán kết giải vô địch câu lạc bộ châu Á (AFC Champions League) 2008. Họ giành siêu cúp Uzbekistan vào năm 2014, 5 lần vô địch giải Oliy Liga của nước này từ năm 2008 đến 2013.
Rivaldo (trái) trong thời gian thi đấu cho Bynyodkor. Ảnh: Blick.
Giới quan sát cho rằng yếu tố quan trọng nhất làm nên thành công đến mức thần kỳ của Bunyodkor chính là tiền bạc và sự “chịu chơi”. Điều này được thể hiện phần nào trên website chính thức của câu lạc bộ, nơi thể hiện logo của 8 nhà tài trợ, tất cả đều là các tập đoàn, công ty dầu khí của Uzbekistan.
Uzbekistan là quốc gia có nguồn tài nguyên dầu khí phong phú. Năm 2006, quốc gia này sản xuất 114.000 thùng dầu mỗi ngày, dù sản lượng vào năm 2016 giảm xuống một nửa theo xu thế giảm giá dầu. Uzbekistan cũng xuất khẩu hơn 10 tỷ mét khối khí đốt sang các nước láng giềng mỗi năm, thu về nguồn lợi quan trọng cho nền kinh tế.
Với chính phủ Uzbekistan, bóng đá đóng vai trò ngày càng quan trọng trong những năm gần đây. Cố tổng thống Islam Karimov năm 2007 từng ký một sắc lệnh miễn giảm thuế trong lĩnh vực bóng đá.
Tuy nhiên, người đứng sau chi hàng chục triệu USD để đầu tư cho câu lạc bộ Bunyodkor lại là một bí mật không được tiết lộ. “Ở Uzbekistan, đa số đều sợ những người có thế lực”, Danil Kislov, biên tập viên trang tin tức Ferghana của Uzbekistan cho biết. “Tốt nhất là nên giữ im lặng. Đây là một xã...