Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã theo đuổi mục tiêu chống đô la hóa và giảm thiểu tín dụng bằng ngoại tệ từ nhiều năm nay với những giải pháp phần nhiều mang tính hành chính như thắt chặt đối tượng và điều kiện để được vay bằng ngoại tệ, giảm huy động tiết kiệm bằng ngoại tệ bằng việc hạ lãi suất tiết kiệm ngoại tệ, chuyển sang quan hệ mua – bán ngoại tệ mang tính thương mại đơn thuần…Nhưng kết quả trên thực tế vẫn còn khá hạn chế, thể hiện ở tín dụng ngoại tệ không giảm, thậm chí còn tăng mạnh hơn trong một số thời điểm. Ví dụ, theo ước tính của Ủy ban giám sát tài chính quốc gia, tín dụng ngoại tệ đến tháng 10 năm nay đã tăng 11,5% so với cuối năm 2016 (cùng kỳ năm 2016 chỉ tăng 4,4%).
Thực tế trên cho thấy cần phải có thêm những giải pháp mang tính kinh tế lên cả hai phía ngân hàng thương mại (NHTM) và khách hàng vay vốn nhằm hạn chế tín dụng ngoại tệ.
Về phía NHTM, kết quả nghiên cứu thực chứng của một số nghiên cứu quốc tế cho thấy yếu tố làm tăng xu hướng cho vay bằng ngoại tệ của các NHTM trước tiên là khả năng huy động tiền gửi tiết kiệm ngoại tệ từ khách hàng (chứ không phải là từ huy động từ thị trường bán buôn ngân hàng, gồm các tổ chức chính phủ, doanh nghiệp lớn và tổ chức tài chính, tín dụng khác). Phát hiện này cho thấy các chính sách vĩ mô đáng tin cậy có tác dụng khuyến khích khách hàng gửi tiết kiệm bằng nội tệ thay vì ngoại tệ đóng vai trò quan trọng trong việc chống đô la hóa, vay mượn bằng ngoại tệ.
Thành công trong công cuộc chống đô la hóa ở các nước Mỹ La tinh nhờ vào xây dựng các cơ chế vĩ mô khuyến khích vay mượn bằng nội tệ, gồm cơ chế tỷ giá linh hoạt và lạm phát mục tiêu, là một minh họa rõ nét cho tác động tích cực của các chính sách vĩ mô hướng đến giảm thiểu việc người dân gửi tiết kiệm bằng ngoại tệ nhờ đó thu hẹp nạn đô la hóa tràn lan các nước này.
Ngược lại, nếu ngân hàng trung ương lựa chọn giải pháp mang tính hành chính là cấm hoặc thắt chặt quy chế cho vay bằng ngoại tệ thì việc này thậm chí có tác dụng ngược là làm giảm dư nợ cho vay của hệ thống ngân hàng ra nền kinh tế, ít nhất là trong ngắn hạn. Vì, với các NHTM lúc đó, đẩy mạnh cho vay bằng nội tệ không phải là giải pháp thay thế cho việc không được cho vay bằng ngoại tệ nữa. Các trường hợp ở Ukraine và Belarus, nơi các khoản cho vay bất động sản hoặc bán lẻ bằng ngoại tệ bị cấm, cho thấy tổng dư nợ cho vay của hệ thống ngân hàng thực tế đã giảm mạnh sau khi việc cho vay bằng ngoại tệ này bị cấm.
Một giải pháp khác có thể làm các NHTM tự hạn chế cho vay ngoại tệ là ngân hàng trung ương yêu...