Một nữ sinh “nghiện” Facebook, khi bị cấm “lướt mạng” thì lên cơn co giật, được đưa vào bệnh viện điều trị
Một bé gái 11 tuổi “nghiện” Facebook đến mức khi bị cấm “lướt mạng” thì lên cơn co giật; một nữ sinh lớp 12 “nghiện” Facebook đến mức bố mẹ phải đánh thuốc mê đưa vào viện; một bà mẹ trẻ “nghiện” Facebook đến mức quên cả cho con bú… Dù chưa có mã bệnh nào về chứng “nghiện” Facebook song rõ ràng đây đang là một “căn bệnh” mới nổi cần được quan tâm.
Người trẻ dễ bị lôi cuốn vào các giá trị ảo
Bác sĩ Nguyễn Doãn Phương, Viện trưởng Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hiện rất nhiều bệnh nhân được gia đình đưa đến điều trị trầm cảm, tâm thần phân liệt có yếu tố liên quan tới việc dùng Facebook. Các chuyên gia y tế cảnh báo nguy cơ lớn nhất là các em dễ bị “nghiện” khi đắm chìm trong thế giới online vô cùng sinh động - đó là giới trẻ bị lệ thuộc vào Facebook. Nếu kiểm soát không tốt, Facebook trở thành một kẻ cắp thời gian, lấn át cả chuyện học hành, thời gian giao tiếp với người thân và các hoạt động sống bổ ích khác. Lúc đó, Facebook như một mê cung mà khi đã vào thì không còn biết lối ra.
Một nguy cơ lớn không kém, đó là bạn trẻ dễ bị lôi cuốn vào các giá trị ảo. Nhiều người thường xuyên đăng ảnh đẹp để thu hút người thích, chăm chút cho từng dòng "status” (trạng thái) để thu hút người bình luận. Thật ra, những điều đó ít có giá trị trong đời sống thực, ít mang đến hiệu quả, trừ khi nội dung cực kỳ đặc biệt mới gây được tiếng vang.
Xuất hiện các cơn co giật vì bị cấm dùng Facebook
Gần đây, nhiều học sinh tung “clip đen” lên Facebook để rồi cuối cùng phải thu mình không giao tiếp với ai, thậm chí nghỉ học, cá biệt còn có trường hợp tự tử vì xấu hổ. Nhiều bạn trẻ còn lập Fanpage nói xấu cha mẹ, nói xấu thầy cô, dẫn đến việc bị búa rìu dư luận, bị nhà trường buộc nghỉ học.
Bác sĩ Nguyễn Doãn Phương cho biết cách đây 3 tháng, Viện Sức khỏe Tâm thần đã tiếp nhận một nam sinh (14 tuổi) nhập viện với các biểu hiện co giật phân ly. Theo chia sẻ từ gia đình, cháu bé này có tiền sử sử dụng mạng Facebook rất nhiều, thậm chí đến 10 tiếng/ngày. Mỗi lần đi học về, cháu ở lỳ trong phòng và liên tục dùng Facebook để nói chuyện với bạn bè.
Gia đình thấy vậy nên đã thu điện thoại, cấm cháu dùng mạng xã hội Facebook. Sau đó, cháu bỗng xuất hiện các cơn co giật. Theo bác sĩ Nguyễn Doãn Phương, sau khi kiểm tra, các bác sĩ tại Viện Sức khỏe Tâm thần phát hiện các cơn co giật xuất phát từ việc bệnh nhân không được dùng Facebook. Do đó, bên cạnh điều trị cho bệnh nhân hết các cơn giật, các bác sĩ phải tư vấn cho gia đình cách phân bổ thời gian cho trẻ sử dụng điện thoại và mạng xã hội.
Hoang tưởng, ảo thanh đặc trưng trong tâm thần phân liệt
Theo bác sĩ Nguyễn Doãn Phương, thời gian vừa qua, Viện Sức khỏe Tâm thần cũng tiếp nhận một trường hợp bệnh nhân nữ ở Thanh Hóa do cãi nhau trên Facebook nên bực tức dẫn tới trầm cảm phải nhập viện. Bên cạnh ca bệnh này, tại Viện Sức khỏe Tâm thần, các bác sĩ cũng tiếp nhận nhiều bệnh nhân còn trẻ tuổi song “nghiện” sử dụng Facebook. Những bệnh nhân này thường không chịu làm gì, ngại giao tiếp thực tế, thay vào đó chỉ tập trung sống ảo trên mạng xã hội. Sau khi hỏi kỹ, khám bệnh, các bác sĩ phát hiện bệnh nhân gặp các hoang tưởng, ảo thanh rất đặc trưng trong tâm thần phân liệt.
Cảm thấy bồn chồn, khó chịu khi không vào Facebook
Bác sĩ Lê Thị Thu Hà, Trưởng khoa Điều trị Nghiện chất, Viện Sức khỏe Tâm thần cho biết, “nghiện” Facebook có nghĩa là dành quá nhiều thời gian trên Facebook, làm ảnh hưởng đến các hoạt động quan trọng trong cuộc sống, chẳng hạn như làm việc, học tập hoặc duy trì mối quan hệ với bạn bè trong gia đình và bạn bè “thật”. Tuy nhiên nếu dùng Facebook có mục đích rõ ràng thì không được xem là “nghiện”.
“Hiện chưa có mốc thời gian cụ thể về tần suất sử dụng Facebook nhưng khi một người dùng Facebook hàng ngày, khi không có mạng để vào Facebook hoặc người nhà không cho vào sẽ cảm thấy bồn chồn, khó chịu. Khi một người vào Facebook mọi lúc, mọi nơi kể cả khi đang làm việc, đang học thì nên ngừng lại hoặc giảm tần suất bởi khi đó sẽ ảnh hưởng tới công việc, cuộc sống và học tập”, bác sĩ Lê Thị Thu Hà phân tích.
Bác sĩ Lê Thị Thu Hà cũng chia sẻ về một ca bệnh trầm cảm thứ phát có căn nguyên từ việc “nghiện” Internet. Theo đó bệnh nhân 20 tuổi, sinh viên đại học, bị đuổi học do đam mê game, mạng xã hội, bỏ bê việc học nên bị đình chỉ học 1 năm. Sau đó, bệnh nhân về quê, tuy nhiên, cứ đến 5-6 giờ chiều bệnh nhân lại rơi vào trạng thái thẫn thờ, ra nhà hàng xóm ngồi thu mình, không chịu giao tiếp với ai. Bác sĩ Lê Thị Thu Hà cho biết, đó là thời gian anh thường dùng máy tính nhất khi còn ở trên thành phố. Khi trở về quê, không được dùng máy tính nên anh rơi vào trạng thái trên.
Biện pháp để “cai nghiện” Facebook
Trả lời câu hỏi của phóng viên về biện pháp để “cai nghiện” Facebook, bác sĩ Lê Thị Thu Hà cho rằng hiện chưa có nghiên cứu các thuốc có hiệu quả trong “cai nghiện” Facebook mà các y, bác sĩ chỉ dùng thuốc khi bệnh nhân có các bệnh đồng diễn hoặc hậu quả của “nghiện” Facebook như mất ngủ, trầm cảm…
Bác sĩ Hà cũng cảnh báo hệ quả của bệnh “nghiện” Facebook có thể nhìn thấy trước tiên là người dùng sẽ mất ngủ, nghèo nàn các kỹ năng xã hội, giảm sút các mối quan hệ thật, hiệu suất công việc, học tập giảm; có thể dẫn đến sử dụng ma túy… Để kiểm tra bản thân có bị “nghiện”, lệ thuộc vào Facebook hay không, bác sĩ Hà khuyến nghị có thể dùng thang đo “nghiện” Facebook được phát triển bởi các nhà nghiên cứu Na Uy.
Để tránh “mất tự chủ” khi sử dụng...