Sinh ra trong một gia đình Hoàng tộc, lên ngôi Nữ hoàng vào lúc 6 ngày tuổi và có trí tuệ hơn người cùng dung mạo tuyệt trần, Nữ hoàng Mary đáng lý ra là được một cuộc sống quyền lực hạnh phúc trên ngôi báu của Scotland. Trái lại, vì bị xoáy vào các âm mưu chính trị loạn lạc lúc bấy giờ, cuộc đời bà không hề có chút bình yên. Ngày lên ngôi Nữ hoàng, ngày chỉ còn đỏ hỏn nằm trong nôi, cũng là ngày mở đầu cho chuỗi đau thương, ám ảnh bà cho đến những giây phút cuối cùng của cuộc đời.
Những biến cố liên tục ập đến ngay khi Nữ hoàng vừa chào đời
Nữ hoàng Mary Stuart cất tiếng khóc chào đời tại cung điện Linlithgow (Scotland) vào ngày 7/12/1542, cha bà là vua Scotland, mẹ bà là một nữ quý tộc Pháp cũng khá quyền lực lúc bấy giờ. Biến cố ập đến ngay sau khi Mary ra đời chưa đầy một tuần, đó chính là cái chết đột ngột của cha. Mary đăng quang Nữ hoàng lúc mới 6 ngày tuổi. Tròn một năm sau đó, khi chỉ mới 1 tuổi, vì biến cố chính trị giữa Anh và Scotland, Nữ hoàng Mary đã bị vua Henry VIII của Anh Quốc ép cưới con trai của ông nhằm tạo nên một cuộc hôn phối chính trị, có lợi cho cả đôi bên.
Chân dung của Nữ hoàng Mary, tác phẩm của François Clouet.
Cuộc hôn nhân sắp đặt này đã bị Quốc hội Scotland từ chối vì cho rằng Nữ hoàng còn quá nhỏ tuổi, và nếu cuộc hôn nhân này xảy ra thì Scotland sẽ nằm gọn trong tay nước Anh. Tức giận trước lời đề nghị bị khước từ, Vua Henry VII đã quyết định xâm lược Scotland, bắt cho bằng được Nữ hoàng trẻ tuổi làm con dâu mình. Từ đó, những cuộc chính biến liên tục xảy ra khiến Nữ hoàng Mary phải chuyển chỗ ở từ nơi này đến nơi khác. Mang thân phận Nữ hoàng, nhưng cô bé Mary phải chịu kiếp sống lưu lạc.
Để thoát khỏi hẳn bàn tay của người Anh, năm 1548, khi mới 6 tuổi, Mary được đưa sang Pháp – quê hương của mẹ mình và được nuôi dạy trong môi trường Hoàng gia Pháp. Lúc này, chính sự ở Scotland được quản lý bởi những người trong Hoàng thất. 10 năm tiếp theo đó có thể nói là khoảng thời gian bình yên nhất của cuộc đời Mary, vừa an toàn, vừa được sống trong môi trường phù hợp nên Mary nhanh chóng trở thành một thiếu nữ vô cùng xinh đẹp.
Nhắc đến vẻ đẹp của Nữ hoàng Mary thuở thiếu thời, sử liệu còn dành nhiều từ ngà ngọc như sau: "Nữ hoàng Mary có một khuôn mặt nhỏ hình trái xoan, cổ dài và rất duyên dáng, mái tóc của bà màu nâu sáng cùng đôi mắt nâu và đôi lông mày cong. Bà còn có làn da mịn màng, tươi sáng, thân hình cao ráo. Vì thế Nữ hoàng Mary thuở thiếu thời được coi là một bé gái xinh đẹp và sau đó lớn hơn là một người phụ nữ nổi bật và hấp dẫn nhất châu Âu thời điểm bấy giờ".
Từ Nữ hoàng, Hoàng hậu quyền lực lại trở thành một người phụ nữ đau khổ, vừa mất chồng vừa bị giam cầm
Đến năm 1558, Nữ hoàng Mary kết hôn với Thái tử Francis của nước Pháp. Lúc này bà trở nên quyền lực hơn bao giờ hết với 2 danh phận, một là Nữ hoàng của Scotland, một là Thái tử phi của nước Pháp. 1 năm sau đó, quyền lực của bà nâng thêm một bậc khi chồng bà, Thái tử Francis đăng quang ngôi vua, trở thành Vua Francis II. Nữ hoàng Mary nghiễm nhiên kiêm thêm vị trí Hoàng hậu Pháp.
Chân dung của Nữ hoàng Mary, tác phẩm của François Clouet.
Cuộc hôn nhân này không kéo dài được bao lâu bởi Vua Francis mất 1 năm sau hôn lễ. Sau cái chết của chồng, Nữ hoàng Mary đành từ giã nước Pháp quay trở về Scotland. Sau đó, bà kết hôn với người em họ là Henry Stewart nhưng cuộc hôn nhân này không mang lại cho bà hạnh phúc. Rồi biến cố lại ập đến với cuộc đời vị Nữ hoàng trẻ này khi cuộc nổi loạn của các quý tộc ở Scotland năm 1567 đã cướp mất mạng sống của người chồng thứ 2 của bà. Cùng năm đó, bà đã bị đối tượng tình nghi gây ra cái chết của chồng bà bắt cóc và cưỡng bức tại lâu đài Dumbar. Sau cuộc binh biến, bà bị ép thoái vị và bị bắt giam.
Nữ hoàng Mary bị bắt giam tại lâu đài Lochleven hẻo lánh trên biển, bốn bề không có một chốn thoát thân. Buồn bã trước phận đời tai ương, lại muốn thoát khỏi cảnh ngục tù, Nữ hoàng Mary đã gửi thư cầu khẩn chị họ của mình...