Sự nề nếp và tính kỷ luật đáng nể của trẻ em Nhật
Một trong những hiểu lầm lớn nhất khi tôi chuyển đến Nhật Bản là quan điểm rằng trẻ nhỏ ở đất nước này có tính kỷ luật cao ngay từ khi sinh ra. Tôi tưởng tượng ra những cỗ người máy bé nhỏ, biết nghe lời cha mẹ với thái độ tôn trọng, yên lặng thực hiện mọi quy định với ý thức và sự tuân thủ theo bản năng.
Từ những chuyến đi đầu tiên của tôi bằng tàu ở Nhật Bản, quan điểm của tôi có vẻ khá chính xác. Những đứa trẻ Nhật, thậm chí nhiều đứa nhỏ hơn cậu con trai 2 tuổi của tôi ngồi im và yên lặng trên ghế tàu, trong khi con trai tôi coi không gian chật chội trên tàu như sân khấu biểu diễn của riêng mình: nhảy nhót, tung tăng, nghịch ngợm, cười đùa với người lạ, có nhiều hành vi lạ lùng. Khi tôi nhỏ giọng trách mắng con, những bà mẹ người Nhật vẫn duy trì được bình tĩnh và con của họ vẫn ngồi bên cạnh một cách ngoan ngoãn.
Những cỗ người máy bé nhỏ, biết nghe lời cha mẹ với thái độ tôn trọng, yên lặng thực hiện mọi quy định với ý thức và sự tuân thủ theo bản năng (Ảnh minh họa).
Chính xác thì hành vi của con trai tôi không hề xấu. Văn hóa đã tạo nên sự khác biệt giữa cách cư xử mà con trai tôi được kỳ vọng và cách ứng xử mà trẻ em Nhật Bản đồng trang lứa được giáo dục. Tôi bắt đầu phân vân: Các gia đình Nhật Bản đã dạy con trẻ như thế nào và trẻ em Nhật cư xử tốt ra sao?
Trẻ em Nhật cũng trải qua các giai đoạn "khủng hoảng" như biết bao đứa trẻ khác
Việc thấy một đứa trẻ Nhật cáu kỉnh ở nơi công cộng trở thành một niềm an ủi với các bà mẹ nước ngoài khác mỗi khi chúng tôi đưa con đến công viên và bảo tàng. Con ai cũng vậy mà thôi. Đứa trẻ nào cũng trải qua những giai đoạn "khủng hoảng". Nhưng các bậc phụ huynh Nhật Bản dường như không hề can thiệp vào tình cảnh đó. Đứa trẻ sẽ ngồi trên mặt đất, khóc lóc và la hét ở sân chơi hoặc công viên và cha mẹ dường như chẳng hề bận tâm. Liệu có phải đây chính là bí quyết của cha mẹ Nhật?
Các bậc phụ huynh Nhật Bản dường như không hề can thiệp vào tình cảnh trẻ khóc lóc, ăn vạ... (Ảnh minh họa)
Trong một lần đi trên chuyến tàu từ Shinjuku đến Yamanote, con trai tôi đã lên cơn ăn vạ bởi nó không muốn đi chuyến tàu đó về nhà. Nó làm đủ mọi cách để xuống tàu trong khi chuyến tàu chuẩn bị chuyển bánh. Tôi thì đang đang bận bế cô con gái mới chào đời. Trong hoàn cảnh đó, tôi đã hoàn toàn bất lực và chúng tôi gần như “đuổi” hết hành khách trên một toa tàu xuống. Tôi nói lời xin lỗi tới tất cả những hành khách can đảm còn lại vẫn ngồi trên tàu. Lúc ấy, tôi tha thiết mong muốn ai đó sẽ lên tiếng – bởi chẳng biện pháp kỷ luật con nào của tôi hiệu quả.
Tôi đã chia sẻ chuyện này với giáo viên tiếng Nhật của mình và cô ấy cũng đồng ý rằng “Ma no nisai - đó là tuổi ẩm ương, tuổi khủng hoảng”. Nhưng khi tôi hỏi cô về cách giải quyết của người Nhật Bản với “tuổi ẩm ương” đó, cô ấy chỉ cười.
Cha mẹ Nhật không bao giờ quát mắng, kỷ luật trẻ ở chỗ đông người
Một ngày, tôi phát hiện ra vì sao tôi không bao giờ thấy một đứa trẻ Nhật Bản bị phạt. Một ngày khác, trên một chuyến tàu đông đúc khác và lần này là một đứa trẻ khác giận dỗi với việc về nhà. Ông bố nhanh chóng kéo cả gia đình xuống khỏi tàu và khi cửa đóng và đoàn tàu lao đi, tôi thấy ông bố đó quỳ xuống trên sân ga vắng vẻ trước đứa con chưa ngoan và bắt đầu mắng. Đó thực sự là một phát hiện mới.
Không chỉ giữ thể diện cho trẻ mà phạt trẻ ở nơi riêng tư cũng thể hiện lòng tự trọng của cha mẹ (Ảnh minh họa).
Khi tôi vẫn chú tâm vào việc ngăn cản hành vi xấu của trẻ khi chúng phát sinh, trong khi đó cha mẹ Nhật thường chờ đợi đến thời điểm riêng tư để nói về vấn đề đó. Tôi bắt đầu bắt gặp cảnh tượng này mọi nơi – các ông bố bà mẹ cúi xuống sau cột ở ga tàu, ở hàng rào công viên, nói chuyện một cách nghiêm túc với trẻ.
Không chỉ giữ thể diện cho trẻ mà phạt trẻ...