Bộ phim Thương nhớ ở ai được chuyển thể từ tiểu thuyết Bến không chồng của nhà văn Dương Hướng. Nội dung phim xoay quanh nhân vật Vạn - bộ đội phục viên về làng Đông, trong bối cảnh miền Bắc Việt Nam vừa kết thúc 9 năm kháng chiến chống Pháp.
Qua mối quan hệ của Vạn, những người phụ nữ trong làng được đạo diễn Lưu Trọng Ninh khắc họa rõ nét. Mỗi người có tính cách khác nhau, điển hình cho những người phụ nữ thời xưa và xen kẽ những nhân vật bứt phá với lối suy nghĩ của phụ nữ hiện đại.
Trích đoạn tập 11 'Thương nhớ ở ai'
1. Nhân
Nhân là nhân vật trung tâm của phim và cũng là mẫu người phụ nữ Việt Nam điển hình. Nhân dịu dàng, chăm chỉ và luôn nhẫn nhịn mọi chuyện, lựa chọn hy sinh bản thân.
Vì mối thù giữa hai họ trong làng Đông mà Nhân và Vạn không thể đến với nhau. Vạn bỏ làng đi, Nhân cưới người khác. Chồng hy sinh, Nhân thành vợ liệt sĩ, ở vậy nuôi ba con, tự tay làm hết việc nặng nhọc trong gia đình. Chưa bao giờ Nhân than vãn, kể lể mà chỉ nhẫn nhịn, chịu đựng mọi khó khăn, gian khổ. Thậm chí, khi Vạn đã quay về làng, Nhân cũng không dám đáp lại tình cảm của Vạn vì nghĩ đến người chồng liệt sĩ và ba đứa con. Nhân chấp nhận hy sinh hạnh phúc của bản thân.
2. Hơn
Hơn được miêu tả là cô gái đẹp nhất làng Đông, làm dâu trong gia đình địa chủ. Thời thế thay đổi, chồng Hơn bị xử tử, để lại mẹ con Hơn nương tựa vào nhau. So với Nhân, cuộc sống của Hơn khổ sở hơn. Cô đã nhiều lần nghĩ đến cái chết vì không chịu được cảnh mất chồng, bị cả làng dè bỉu, xa lánh. Vì con trai, Hơn phải nuốt nước mắt vào trong để sống tiếp.
Khác với Nhân, Hơn sẵn sàng bày tỏ tâm tư tình cảm của mình, thậm chí dám đấu tranh cho tình yêu. So với những người phụ nữ của làng Đông, Hơn có chút gì đó hiện đại, mạnh mẽ hơn.
3. Nương
Nương là một nhân vật phá cách trong phim. So với những người phụ nữ khác trong làng, Nương từng trải và đanh đá hơn nhiều. Nương sống tự do, luôn khát khao vượt ra khỏi rào cản lễ giáo phong kiến. Chính vì cá tính này, cộng với quá khứ từng là cô hát ả đào trên phố khiến Nương bị kỳ thị bởi những người dân ở làng. Nhưng điều đó không làm người phụ nữ này bận tâm. Cô vẫn...