ảnh minh họa
Tất cả các văn bản còn lại, chương trình chỉ nêu gợi ý, khuyến nghị để tác giả sách giáo khoa và giáo viên tham khảo, hình dung được độ khó, độ dài và sự thích hợp về thể loại, đề tài của văn bản đối với từng lớp học. Một số ý kiến cho rằng, độ mở quá rộng này gây khó khăn trong thống nhất chương trình, kiểm tra, đánh giá cũng như trong kiểm soát các ngữ liệu được đưa vào dạy học.
Tại tọa đàm góp ý chương trình giáo dục phổ thông môn Ngữ văn do Hội đồng Lý luận và phê bình văn học nghệ thuật trung ương tổ chức ngày 22/3, có những ý kiến bày tỏ sự băn khoăn trước độ mở của chương trình Ngữ văn mới.
PGS.TS Nguyễn Bá Thành (ĐHQG Hà Nội) khi đánh giá về dự thảo chương trình môn Ngữ văn cho rằng đây là bản thảo rất công phu, rất bài bản và chi tiết. Có lẽ đây là lần đầu tiên trong lịch sử biên soạn sách giáo khoa, chương trình một môn học được dự thảo và trưng cầu ý kiến khá rộng của các nhà chuyên môn, các nhà giáo, nhà văn.
“Nếu tác phẩm bắt buộc chỉ chiếm 2-3% toàn bộ chương trình thì ý nghĩa cứng của chương trình sẽ mất đi và chương trình không đảm bảo yêu cầu định tính và định lượng”
PGS.TS Nguyễn Bá Thành
Tuy nhiên, PGS.TS Nguyễn Bá Thành cho rằng, chương trình cần định tính và định lượng rõ hơn giữa các cấp học; cần mở rộng tác phẩm quy định dùng cho nhà trường qua cơ chế chọn lọc của các hội đồng, như Hội đồng lý luận phê bình, Hội Nhà văn, Hội Ngôn ngữ học và Hội đồng khoa học của Bộ GD&ĐT. Cần dựa vào c hương trình đang thực học hiện nay và tăng cường thêm các tác phẩm văn học có giá trị để góp phần bồi dưỡng nhân cách thế hệ trẻ.
“Nếu tác phẩm bắt buộc chỉ chiếm 2-3% toàn bộ chương trình thì ý nghĩa cứng của chương trình sẽ mất đi và chương trình không đảm bảo yêu cầu định tính và định lượng” – PGS.TS Nguyễn Bá Thành .
GS.TS Lã Nhâm Thìn (nguyên trưởng khoa Ngữ văn, Trường ĐHSP Hà Nội) đồng ý cần xây dựng chương trình theo hướng mở, nhưng cũng cho rằng nên cân nhắc lại quan niệm: giáo viên dạy môn Ngữ văn có thể không cần dựa vào bất cứ cuốn sách giáo khoa nào, có thể tùy chọn bất kỳ tác phẩm nào, miễn là đảm bảo mục tiêu, yêu cầu cần đạt.
Theo GS, văn học trong nhà trường là văn học mang định hướng tư tưởng, có tính giáo dục, nên “mở” để tạo nên tính đa dạng trong sự thống nhất như “mở” quá mức độ sẽ dẫn đến những khó khăn trong khâu kiểm tra, đánh giá”.
PGS.TS Phạm Quang Long (ĐHQG Hà Nội) cũng bày tỏ băn khoăn nếu chỉ chọn 6 tác phẩm, còn lại do người viết sách và người dạy tự chọn sẽ gây khó khăn cho khâu tổ chức giảng dạy, đánh giá, thi cử. Bên cạnh đó, lựa chọn sai ngữ liệu sẽ dẫn đến những kết quả không mong muốn.
“Cần điều chỉnh theo hướng xác định rõ các tác phẩm được chọn như là những yêu cầu bắt buộc, hay ít nhất cũng chỉ hạn chế lượng tác phẩm tự chọn chiếm xấp xỉ 20-25% chứ không mở rộng như hiện nay. Số tác phẩm tự chọn này cũng phải được chương trình giới thiệu và những người viết sách hoặc tổ chức giảng dạy cũng chỉ được lựa chọn trong số ấy” – PGS.TS Phạm Quang Long đề nghị.
Theo PGS.TS Đỗ Ngọc Thống – Chủ biên chương trình môn Ngữ văn – chương trình đưa ra 6 tác phẩm bắt buộc không có nghĩa là chỉ dạy 6 tác phẩm ấy. Trong số 2.520 tiết, 6 tác phẩm nói trên chỉ chiếm 20 tiết, còn lại 2.500 tiết để dạy các tác phẩm khác.
Trước băn khoăn về việc tự chọn tác phẩm, PGS Đỗ Ngọc Thống cho rằng: Trước hết phải tin vào các tác giả viết sách, họ đều là các chuyên gia có học hàm, học vị cao đến từ các trường đại học lớn. Bên cạnh đó việc lựa chọn văn bản- tác phẩm phải tuân thủ các quy định về tiêu chí và yêu cầu của chương trình; rồi lại phải thông qua sự thẩm định của Hội...